Psikoonkolji

Kanser her evresinde birçok mücadele gerektiren psikososyal sorunlar yaratabilen bir hastalık grubudur.  Ancak psikolojik anlamda en çarpıcı etki kanser haberinin alındığı anda yaşanır ve o an kolay kolay unutulmaz.

Haber, ya iyi giden bir hayatın ortasına bomba gibi düşer ya da zaten kötü giden bir hayatın üzerine tuz biber eker. Nerede, ne zaman ortaya çıkarsa çıksın kanser haberi ölüm haberinden sonra alınan en kötü haber olarak kabul edilir ve bir sarsıntı (travma) etkisi yaratır.

Sarsıntının, insan zihnindeki etkisi şöyle tarif edilebilir; her insan kendini, aklını ve hayatını iyi kötü kurgular. Bu kurgu durağan değildir. Bu durumu daha çok, bir oyun tahtasına dizilmiş birbirine göre hareket eden taşlarla oynanan bir oyun gibi düşünebiliriz. Taşlar bizim inançlarımızı, umutlarımızı, hayallerimizi, korkularımızı, beklentilerimizi, sevdiklerimizi, düşmanlarımızı, değerlerimizi vb. temsil ederler. Biz hayata karşı bu oyunu ya kazanmak ya da bazen sadece kaybetmemek için oynarız.

Sonuçta bu tahta, taşlar ve oyun bizim gerçeklik kurgumuzdur.

İşte kanser haberi gelir ve bu oyun tahtasına çarpar. Ya tahtayı devirir ya da bazı taşların yerini ya da değerini değiştirir.

Sarsıntının ilk etkisi şoktur. Şok, gerçekliğin kırılma etkisi ve gerçeküstülük hissi yaratarak ayakların yerden kesilmesi, kontrol duygusunun dağılması ve ardından kaçınılmaz olarak panik duygusunun ortaya çıkması ve tutunma arayışına sebep olur.

Zihin, tekrar kendini yeniden kurgulamaya çalışır ama oyun tahtası dizilimi ve taşların değerleri değiştiği için bunu hemen yapamaz. Taşları alelacele tahtanın üstüne yerleştirmeye çalışsa da eskisi gibi yerleştirmeyi başaramaz. Bunun epey zaman istemesi bir yana, bir de tahtanın üzerinde artık yeni bir taş vardır ve adı da kanserdir.

Ardından gelen süreçlerde zihin birçok kez toplanır ve dağılır. Sonunda nihai olarak toparlanır, kişi hayatını ve gerçekliğini yeniden kurar.

Kanserde yaşanan zihinsel ya da psikolojik sorunlar, kişinin sadece iç zihinsel kurgusuna bağlı olarak yaşanmaz. Özellikle ilerleyen zamanlarda iş hayatına ve ilişkilere dair sorunlar, ekonomik problemler, iletişim kopuklukları, karşılanmamış moral destek ve anlaşılma ihtiyaçları gibi sosyal sorunlar ön plana çıkmaya başlar. Bunlar da baş etme süreçlerini bozabilen psikolojik sorunlara yol açar.

Tüm bu sorunların çözümünde ilk adım şöyle düşünülmelidir; kanser her ne kadar kişiye özel bir deneyim olsa da aynı zamanda yüz binlerce insanın yaşadığı bir deneyimdir. Siz kanser olduğunuzda sizden önce bu hastalığı yaşamış on binlerce insanın yürümüş olduğu bir yoldan yürüyeceksinizdir. Onların size yararlı olabilecek deneyimleri ve bilgileri vardır. Keza tedavi ekibinin de oldukça deneyimi vardır. O halde birçok bilgiye ve sizi anlayabilecek birçok insana ulaşabilirsiniz demektir.

Yani yalnız değilsiniz.